SWOJĄ PRACĄ CZYNILI POSTĘP TECHNIKI DROGOWEJ

 

W Kielcach odbyło się 9 grudnia 2006r. uroczyste i szczególne zebranie członków Świętokrzyskiego Klubu Drogowców SITK RP, w czasie którego odsłonięta została w Laboratorium Drogowym GDDKiA tablica poświęcona pamięci dwóch niezwykłych drogowców: dr inż. Henryka Pałysa i dr inż. Stanisława Kulara.

Gośćmi honorowymi zebrania były rodziny dr Pałysa i dr Kulara. W uroczystości wzięło udział bardzo wiele osób, m.in. zca Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad mgr inż. Jacek Bojarowicz, Dyrektor Oddziału w Kielcach GDDKiA mgr inż. Ewa Sayor, będąca jednocześnie prezesem ŚKD SITK, Naczelnik Wydziału Historii Drogownictwa GDDKiA Marceli Bochenek, byli dyrektorzy, emerytowani drogowcy oraz poczet sztandarowy kieleckiego Technikum Drogowego im. prof. S. Bryły.

Po części oficjalnej, czyli po odsłonięciu tablicy przez żonę dr H.Pałysa, panią Wandę Pałys i wnuczkę dr S.Kulara, Paulinkę Kular, zebrani wysłuchali dwóch prezentacji: Pamięć jako wyraz kultury społecznej /Tomasz Wągrowski/ i Zarys historii Laboratorium Drogowego w Kielcach /Elżbieta Szumna/.  Były też bardzo osobiste i barwne wspomnienia mgr inż. Barbary Polewskiej, której dane było pracować długie lata w Laboratorium Drogowym, najpierw pod kierownictwem dr Pałysa, następnie pod kierownictwem dr Kulara, a ostatecznie na stanowisku kierownika tej placówki.

Uroczystość połączyła myśli drogowców. W pewnym momencie zrodziła się głębsza refleksja – czym mają być tego typu dowody pamięci? Wydaje się, że mogą być traktowane jak drogowskazy prowadzące w dobrym kierunku.

Jeśli tak, to idźmy za naszymi mistrzami, pomnażajmy dzieła ich życia i pamiętajmy, że oni byli przed nami i swoją twórczą pracą czynili postęp techniki drogowej. 

 

 

Dr inż. Henryk Pałys / 1905-1983 /

        Urodził się w Skarżysku Kamiennej /województwo kieleckie/. W 1934r. ukończył Wydział Inżynierii Lądowej na Politechnice Warszawskiej. W lipcu 1934r. pracował już przy przebudowie drogi państwowej Nr 13 na odcinku Skarżysko-Kielce, a od połowy 1936r. jako kierownik robót prowadził przebudowę drogi państwowej Nr 12 na odcinku Kielce-Chmielnik. Był wówczas prekursorem budowy nawierzchni bitumicznych. W czasie wojny również pracował okresowo w prywatnych przedsiębiorstwach drogowych oraz nakazowo w niemieckiej administracji drogowej w Radomiu. Po aresztowaniu w łapance ulicznej w 1944r. szczęśliwie zbiegł z transportu na stacji kolejowej w Częstochowie.  Od 1945r. kierował pracą Powiatowego Zarządu Drogowego w Kielcach, a po reorganizacji drogownictwa był w latach 1953-1971 kierownikiem Laboratorium Drogowego WZDP w Kielcach. Z dużą odwagą wprowadzał nowe technologie robót z wykorzystaniem miejscowych materiałów kamiennych i gruntów, był stałym współpracownikiem COBiRTD w Warszawie, cieszył się przez wszystkie lata uznaniem i szczególnym autorytetem. Na emeryturze nadal zajmował się badaniami naukowymi, co zaowocowało obroną pracy doktorskiej w 1973r. na Politechnice Warszawskiej.

Przez wiele lat jako nauczyciel zawodu pracował w Technikum Drogowym w Kielcach. W ostatnich latach pracy zajmował się historią i tradycją drogownictwa regionu kieleckiego. Był również długoletnim działaczem SITK za co otrzymał godność Członka Honorowego. Wyróżniony wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi. Zmarł 29.X.1983r.

 

Dr inż. Stanisław Kular /1934-1985/

 

Urodził się w Dębianach koło Kazimierzy Wielkiej /województwo kieleckie/. W 1957r. ukończył Wydział Budowy Dróg i Ulic na Politechnice Krakowskiej. Przez blisko 4 lata pracował jako kierownik Wydziału Komunikacji PPRN w Kazimierzy Wielkiej, a od 1962r. w WZDP Kielce i następnie w DODP Kielce. Z dniem 1.VII.1971r. powołany na stanowisko kierownika Laboratorium Drogowego. Był wielkim entuzjastą postępu technologicznego w drogownictwie opartego na rzetelnych badaniach naukowych.  Własny program naukowy obejmujący możliwości wykorzystywania odpadowych pyłów cementowych do stabilizacji gruntów zakończył obroną pracy doktorskiej w 1978r. na Politechnice Śląskiej. Był bardzo aktywnym kierownikiem, uczestnikiem wielu konferencji naukowych i stałym współpracownikiem COBiRTD w Warszawie. Jako doświadczony drogowiec z zacięciem naukowca był autorem licznych artykułów zamieszczanych w prasie technicznej. , głównie w Drogownictwie. Godne podkreślenia jest to, że swoje badania umiał znakomicie opisywać rachunkiem analiz matematycznych, rachunkiem statystki i prawdopodobieństwa. Pozostawił po sobie m.in. szczególną instrukcję wdrożoną w całym resorcie drogowym – „Wstępne wytyczne zastosowania rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej do oceny wyników kontrolnych badań drogowych”, Warszawa, CZDP 1968r. Od 1983r. był rzeczoznawcą SITK w zakresie nawierzchni drogowych, lotniskowych i technologii materiałów nawierzchniowych.

W latach 1966-1980 był nauczycielem zawodu w Technikum Drogowym w Kielcach, a w 1981r. podjął pracę dydaktyczną na Politechnice Świętokrzyskiej. Prywatny czas poświęcał na działalność społeczną w SITK i Kieleckim Towarzystwie Naukowym. W dowód uznania otrzymał wiele odznaczeń państwowych i resortowych. Zmarł nagle w czasie konferencji technicznej 28.VI.1985r.

Tomasz Wągrowski